
سرمقاله از حسن سروری:

اصطلاح مدل های کسب و کار اینترنتی قدمت زیادی ندارد و در اواخر قرن بیستم وارد مباحث شد. خیلی وقت نیست که اینترنت وارد زندگی انسانها شده است، اما این دنیای گسترده زندگی انسانها را طوری تحتالشعاع قرار داده است که دیگر زندگی بدون آن غیرممکن به نظر میرسد. اینترنت علاوه بر آسان کردن تمام کارها، باعث ایجاد شغلهای جدیدی در سراسر جهان شده است. امروزه دیگر صاحبان کسب و کار برای راه اندازی یک کسبوکار، ملزم به دریافت مجوزهای متعدد نیستند. اگر کسی مایل باشد در محیط ها و پلتفرمهای مختلف آنلاین فعالیت کند، هزاران راه برای راهاندازی کسبوکار وجود دارد که هیچکدام از دردسرهای راهاندازی کسب و کار فیزیکی را ندارند. میتوان گفت مدل های کسب و کار اینترنتی بسیار گستردهتر از مدلهای کسبوکار فیزیکی هستند.
مزایای مدل های کسب و کارهای اینترنتی و فضای مجازی
از مزایای مهم مدل های کسب و کار اینترنتی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
۱ – بدون مرز بودن
یک مغازه یا حتی یک فروشگاه زنجیرهای بزرگ در نهایت میتوانند نیازهای یک محله یا محدوده یک شهر را پوشش دهند اما فروشگاههای اینترنتی محدود به محله یا شهر خاصی نیستند.
۲ – عدم محدودیت مکانی و زمانی
اکثر کسبوکارهای فیزیکی حداکثر تا ساعات خاصی از شب میتوانند فعالیت کنند و پس از آن کار خود را تعطیل میکنند. اما در مدل های کسب و کار اینترنتی اطلاعات آنلاین صاحبان کسب و کار میتواند بهصورت ۲۴ ساعته در دسترس مردم قرار بگیرد که در جایجای مختلف یک سرزمین زندگی میکنند. در واقع مشتریان هیچ محدویت مکانی یا زمانی برای استفاده از اطلاعات آنلاین کسب و کار نخواهند داشت.
۳ – بازار هدف بزرگ
بازار هدف مدل های کسب و کار اینترنتی بسیار گسترده و وسیع است. حتی اگر یک شغل آنلاین کوچک هم راهاندازی شود، باز هم میتوان جمع گستردهای از مشتریان را به سوی خود جذب کرد، چرا که صفحات آنلاین صاحبان کسب و کار میتوانند توسط هرکسی دیده شوند.
۴ – قابلیت ارتقای آسان
وقتی قرار باشد یک کسبوکار غیرآنلاین ارتقاء داده شود، به تجهیزات و نیروی کار زیادی نیاز می شود، اما در مدل های کسب و کار اینترنتی نیاز به تجهیزات زیاد و نیروی انسانی زیاد هم نیست. اگرچه گستردگی برنامهریزی شده شغلهای آنلاین هم میتواند کارمندان بیشتر و تجهیزات آنلاین بیشتری را طلب کند، اما در حالت عادی قابلیت ارتقای کسبوکارهای اینترنتی به مراتب آسانتر از کسبوکارهای غیراینترنتی است.
۵ – عدم نیاز به سرمایه هنگفت
صاحبان کسب و کار تنها با یک لپتاپ یا پیسی و یک خط اینترنت میتوانند شغل آنلاین خود را راهاندازی کرده و درآمدهای نامحدودی از آن کسب کنند. گاهاً تجهیزات راهاندازی یک شغل آنلاین میتواند محدود به یک گوشی هوشمند هم باشد.
مواردی که عنوان شد، بهترین مزیتهای کسبوکارهای اینترنتی هستند. علاوه بر این موارد، میتوان دهها مزیت دیگر را برای این نوع از مشاغل در نظر گرفت. اما عدم محدودیت زمانی و مکانی مدلهای کسب و کار اینترنتی عامل ایجاد ثروتمندترین مشاغل در دنیا شدهاند و هنوز هم گسترش چنین مشاغلی همچنان ادامه داشته و روزبهروز بر گستردگی و قدرت آنها افزوده میشود.
انواع مدل های کسب و کار اینترنتی و فضای مجازی
مدل کسب و کار در اینترنت و فضای مجازی نسبت به فضای سنتی کمی متفاوت است اما این موضوع به این معنا نیست که مدلهای کسب و کار در فضای مجازی و سنتی هیچ گونه همپوشانی ندارند، بلکه به این معنا است که هر کدام از این فضاهای مدلهای خاص خود را دارند. مدلهای کسب و کار فضای مجازی عبارتند از :
۱ – مدل تبلیغات
اصول این مدل بر تولید محتوا در فضای اینترنت استوار است. با افزایش تقاضا برای محصولات و خدمات رایگان در اینترنت، مدل های کسب و کار تبلیغاتی روزبهروز بیشتر رشد میکنند. این دسته از مدلها نزد ناشران رسانهای مانند اینستاگرام محبوب هستند. در این مدل اطلاعات به صورت رایگان ارائه میشود اما همراه با تبلیغات است که هزینه آن توسط حامیان مالی مشخصشده پرداخت میشود.
۲ – مدل همکاری در فروش
سیستم همکاری در فروش (بازاریابی پورسانتی) در واقع یک تاکتیک بازاریابی بر اساس عملکرد است که در آن صاحب یک بیزینس (معمولا آنلاین) به وب سایت ها یا افراد دیگر می سپارد که پیشنهاد خرید محصولاتش را در وب سایت خود قرار دهند و به ازای هر مشتری که از طریق افراد دیگر وارد وب سایت شود و اقدام به خرید کند کمیسیونی توسط صاحب بیزینس به آنها تعلق می گیرد. این اقدام اصلا با تبلیغات معمول اشتباه گرفته نشود چرا که برای تبلیغات معمول باید هزینه پرداخت کرد در صورتی که این روش هزینه ای ندارد و فقط بر اساس مشتری آورده شده هزینه پرداخت می شود. سیستم پورسانتی می تواند در تمامی زمینه ها از همکاری در فروش لباس گرفته تا همکاری در فروش محصولات آموزشی مورد استفاده باشد و هیچ محدودیتی از لحاظ نوع کالا ندارد.
۳ – مدل واسطه گری
مدلهای واسطه هم تا حد زیادی شبیه به مدل همکاری در فروش است. فرد میتواند خریداران را به فروشندگان وصل کند و در ازای این کار مبلغ مشخصی دریافت کند. میزان این مبلغی نیز تا حد زیادی بستگی به حوزه مورد نظر و حجم فروش دارد. البته مدل کسب و کار واسطه گری در ایران هنوز جا نیفتاده است اما به هر حال یکی از مدل های جدید کسب و کار است که میتوان از طریق آن کسب درآمد کرد.
۴ – مدل سفارشی سازی در مدل های کسب و کار
مدل سفارشی سازی نیز یکی دیگر از مدل های کسب و کار است که در آن خدمات یا محصولات را برای هر مشتری سفارشی سازی میکنند و به همین علت هزینه بیشتری از مشتری دریافت میکنند. برای مثال اگر به وب سایت کسبوکارهای بزرگ مانند اپل سر بزنید میتوانید برخی از محصولات را به صورت سفارشی دریافت کنید. معمولا سفارشی کردن محصولات و خدمات هزینه زیادی برای فرد دارد اما این خدمت بیشتر برای کسانی در نظر گرفته شده است که قیمت، ارزش چندانی برای آنها ندارد به عبارت دیگر مدل سفارشی در کسب و کارها برای کاربران لوکس مشخص شده است.
۵ – مدل منبع یابی جمعی
مدل منبع یابی جمعی یکی دیگر از مدل های کسب و کار اینترنتی است که در آن فرد باید تعداد افراد زیادی را پیدا کند تا برای سایتش محتوا تولید کنند. البته برای این که بتوان مشتریان را به این کار تشویق کرد باید توجیه خوبی داشت. مثلا باید بتوان کاربران را قانع کنند که در صورت نوشتن در این سایت مطالب آنها بازدید زیادی دریافت میکنند.
۶ – مدل اعطای امتیاز
مدل اعطای امتیاز یکی دیگر از مدلهای پرکاربرد در کسب و کارها است. برای مثال رستورانهای مک دونالد یا فروشگاه های زنجیره ای افق کوروش در ایران یکی از بهترین نمونههای مدل اعطای امتیاز هستند. معمولا برندهای بزرگ امتیاز برندشان را به صورت اشتراکی میفروشند به این معنا که مثلا در یک ماه ۵ درصد از فروش کل را از فردی که امتیاز را دریافت کرده است، می گیرند.
۷ – مدل فریمیوم
فریمیوم یکی از رایجترین انواع مدل کسب و کار اینترنتی است. در این حالت شرکتها بخشی از خدمات اولیه خود را به رایگان در اختیار مشتریان قرار میدهند. ولی این رایگان بودن خدمات، محدودیت خاصی به همراه دارد؛ مثلاً اپلیکیشن خاصی حجم ذخیرهسازی مشخصی دارد، یا همراه با تبلیغات است و یا امکان دانلود و ذخیره برای مشتری فراهم نخواهد بود. در صورتی که مشتری بخواهد خدمات کامل بگیرد، لازم است تا حق اشتراک پرداخت کند.
۸ – مدل لیزینگ
مدل لیزینگ یکی از مدلهای شبیه مدل تقسیمبندی است که در آن دسترسی دائمی به بخشی از یک محصول یا خدمت را میفروشند. البته لیزینگ شبیه اجاره کردن است اما تفاوتهای اساسی با مدل اجاره دارد. لیزینگ معمولا برای محصولات گران قیمت استفاده میشود و زمانی خریدار از آن استفاده میکند که توانایی خرید محصول یا خدمت به صورت کامل را نداشته باشد.
۹ – مدل ثبت نام
مدل ثبت نام یکی از پراستفادهترین مدل های کسب و کار است که امروز استفاده میشود. در این روش مخاطب به ازای خدماتی که دریافت می کند، یک هزینه اولیهای پرداخت میکند و در ادامه مسیر میتواند تا سقف مشخصی خدمات دریافت کند. البته این روش تا حدی شبیه مدل اشتراکی است ولی تفاوتهایی هم با روش اشتراکی دارد.
۱۰ – مدل پرداخت به ازای مصرف
در این روش فرد به اندازه مصرفی که دارد پول پرداخت میکند. این روش بسیار شفاف و به صرفه است.
۱۱ – مدل بلاگری و ولاگری
با بیشتر شدن تعداد کاربران شبکههای اجتماعی مانند فیسبوک، اینستاگرام و … فعالیتهای بلاگری و ولاگری محبوبیت زیادی در بین کاربران این برنامهها پیدا کردهاند. بلاگرها افرادی هستند که در صفحات شخصی مجازی، خود را به عنوان متخصص در یک زمینه خاص معرفی کرده و به صورت غیر رسمی به فعالیت میپردازند که از جمله آنها میتوان به صفحات گیمرها (افرادی که در بازی های رایانهای خاص متخصص هستند و نوع بازی خود را با دیگران به اشتراک میگذارند)، بیوتیبلاگرها (افرادی که در زمینه زیبایی و آرایشی تخصص خاصی داشته و به ارائه آن در پیج خود میپردازند)، استایلبلاگرها (افرادی که در زمینه مُد و فشن فعالیت میکنند)، بلاگرهای طنز و سرگرمی (افرادی که با تولید ویدئوها و پستهای طنز و سرگرمکننده در صفحات خود فعالیت میکنند)، بلاگرهای لایفاستایل (افرادی که اتفاقات روزمره زندگی خود را با مخاطبینشان به اشتراک میگذارند) و …… را نام برد. این بلاگرها پس از پیدا کردن فالوور و طرفداران زیاد، به تبلیغ و کسب درآمد از تبلیغات میپردازند. در برابر بلاگرها، ولاگرها وجود دارند که تنها به کمک اشتراکگذاری ویدئو فعالیت میکنند و به غیر از ویدئو، پست دیگری منتشر نمیکنند.
۱۲ – مدل آزادکاری
ممکن است کسی تخصص خاصی داشته باشد اما نتواند آن را بهصورت آموزشی ارائه دهد، یعنی شیوه کار بهطوری باشد که آن فرد بتواند بهصورت پروژهای فعالیت کند. در دنیای اینترنت این افراد هم میتوانند به کسب درآمد بپردازند. سایتهای آزادکاری و فریلنسری زیادی در جهان و کشورمان وجود دارند که این امکان را برای کاربران فراهم کردهاند. شیوه کار این سایتها طوری است که در آن کارفرمایان کار خود را بهصورت مناقصهای براساس سریعترین زمان تحویل یا بهصرفهترین قیمت پیشنهادی به یک فرد خاص واگذار کرده و در پی انجام شدن کار خود دستمزد آن شخص را پرداخت میکنند.
۱۳ – فروش مستقیم کالا و خدمات از طریق اینترنت
یکی از پرطرفداراترین مدلهای کسب و کار اینترنتی راهاندازی فروشگاههای آنلاین و فروش محصولات و خدمات بهصورت اینترنتی است. فروشگاههای آمازون ، ایبِی ،علیبابا هر سه در زمینه فروش کالا و خدمات آنلاین مشغول به کار بوده و دارای امپراطوریهای کسبوکار در جهان هستند. خوشبختانه در ایران نیز چنین فعالیتهای گستردهای انجام شده است که از جمله آنها میتوان به توسعه وبسایت دیجیکالا، تخفیفان و … اشاره کرد.
نحوه استفاده مدل های کسب و کار در کشورهای مختلف
در طی تحقیقاتی که بر روی یک مدل کسب و کار اینترنتی در دو کشور آمریکا و چین انجام شده بود، نتیجه ای حائز اهمیت بدست آمد و آن این بود که سایت آمازون که در ابتدا کار خود را با فروش کتاب آغاز کرد و بعد از پیشرفت چشمگیرش اقدام به فروش کالاهای نو و دست دوم کرد و به موفقیت رسید وسپس چین از همان مدل استفاده کرده و آمازون چینی را راه اندازی کرد و برخلاف انتظار در ابتدا با استقبال همراه شد ولی در ادامه شکست خورد زیرا در عملیاتی کردن این مدل توجهی به اختلاف در زیرساخت هایی مثل حمل و نقل و شبکه پخش و توزیع در دو کشور آمریکا و چین نشده بود زیرا در چین که کارها بصورت گروه های کوچک در تعداد زیاد انجام می شود و حمل و نقل و توزیع و همچنین اعتماد افراد به زیرمجموعه های خود بیشتر است نمیتوان از سیستم آمازون که یک شرکت بزرگ به جای چندین شرکت کوچک است و به طبع سیستم حمل ونقل و توزیع آن با کشور چین و همچنین متقاعد کردن مشتریان از همه مهمتر متفاوت است، عمل کرد در نتیجه بعد از شکست آمازون چینی، سایت علی بابا توسط چینی ها راه اندازی شد با این تفاوت که در آن تمام این مسائل مدنظر گرفته شد و بدین ترتیب در کمترین زمان ممکن توانست جای خود را بین مشتریان پیدا کرده و بازار را بدست گرفته و حتی از سایت آمازون آمریکایی سبقت بگیرد. در اینجا این نکته حاصل می شود که وقتی قرار است از یک مدل کسب و کار الگو گرفته شود بایستی شرایط منطقه و جامعه و محیط و از همه مهمتر فرهنگ مشتریان بازار هدف مد نظر گرفته شود و با ایجاد نوآوری و تغییر مناسب در مدل کسب و کار به کار گرفته شده، بهترین نتیجه را برای کسب و کار در پیش رو رقم زد .
نتیجه گیری
بررسیها نشان داده است که بیشتر شرکتهای موفق ترکیبی از چندین مدل کسب و کار با هم استفاده میکنند چون بسیاری از انواع مدل های کسب و کار مکمل هم هستند و حتی گاهی پیش میآید که در یک زمان مشخص یک مدل کارایی دارد و در زمان دیگر نتیجه بهتری از مدل دیگر به دست خواهد آمد، اما اینکه کدام مدل کسب و کار را بایستی انتخاب کرد بستگی به نیازهای تجاری صاحبان کسب وکار و همچنین زمینه فعالیت آنها و جامعه ای که قرار است به آنها خدمت رسانی بشود و به طبع آن نیازهای مشتریان دارد و مطمئنا اگر تمام این مسائل مدنظر گرفته بشود، و نوآوری های مورد نیاز در مدل های کسب و کار در هر بخش ایجاد بشود، بهترین نتیجه حاصل می شود.
حسن سروری
برچسب ها
مطالب مرتبط
آخرین مطالب
-
نگاه اقتصادی به خصوصیسازی شرکت مغان
-
بزرگترین وقدیم ترین بازارچه پارس آباد طعمه حریق شد
-
با وجود نداشتن سالن اختصاصی تئاتر در اردبیل، در دیماه سالجاری حدود ده هزار تماشاگر از تئاترها دیدن کردند.
-
هدف گذاری برای احداث ۱۵۰ مگاوات نیروگاههای خورشیدی در استان اردبیل
-
پروژه های در دست اقدام حوزه راهداری در پارس آباد مغان بررسی شد
-
ضرورت مشارکت شهروندان برای تداوم پایدار شبکه ی شبکه
-
نقره داغ متخلفین استفاده از برق غیرمجاز
-
عدم رعایت موارد ایمنی منجر به مصدومیت ۶نفر و فوت یک نفر از کارگران شرکت مغان شد
-
پلمپ ۲ مورد نانوایی و غذا خوری در شهرستان پارس آباد مغان
-
گذری کوتاه بر حکمرانی و رسانه محلی
-
دکتر مسعود امامی یگانه استاندار اردبیل شد
-
شهردار پارس آباد مغان از خرید بزرگترین و پیشرفته ترین دستگاه چند منظوره تمام اتوماتیک تولید قطعات بتنی خبر داد
-
رسالتی از یاد رفته و حلقه گمشده مدیریت اصلاح الگوی مصرف
-
مشکل فاضلاب شهرهای استان اردبیل جدی گرفته شود
-
متهم به قتل شهروند پارس آبادی، کمتر از ۴۰دقیقه دستگیر شد
-
«آی خلایق، هر کی به هر چی لایق …»
-
چرا برق شهرها بدون اطلاع قبلی قطع میشود؟
-
سود خالص کشت و صنعت مغان ۵۹ درصد افزایش یافت
-
بیش از ۴۶۵ هکتار از اراضی بنگاه اقتصادی مغان به کشت سویا اختصاص یافته است
-
آیین گرامیداشت روز خبرنگاردر پارس آباد برگزار شد
-
بازدید دکتر احد بیوته از شرکت مجتمع صنعتی گوشت اردبیل
-
دومین جلسه شورای سلامت و امنیت غذایی درسال۱۴۰۳ در شهرستان پارس آباد برگزار شد
-
برق به آخرین روستای دامنه ساوالان رسید
-
رویداد توسعه کشت، فرآوری و مصرف چغندر علوفهای در کشت و صنعت مغان برگزار شد.
-
نتایج چشمگیر اعتماد به مدیران کاربلد
دیدگاه ها (0)