در کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه ضرورت مشارکت فعال و وفاق اجتماعی موثر افراد جامعه، مورد تاکید مدیران شهری است، اما برای نیل به این هدف یکی از ابزارهای تحقق مشارکت شهروندان در عرصه مدیریت شهری، آگاهی بخشی، بستر سازی و فرهنگ سازی و به تبع آن آموزش جامعه، رسانه است که واسطۀ دخالت مردم در فرایند تصمیم گیری و حکمرانی شهری است.

برابر یک پژوهش انجام شده کارکرد رسانه محلی در راستای حکمرانی خوب شهری در ایران شامل سه مقوله فراگیر؛ پاسخگوکننده مسئولین، چشم ناظر بر شهر، عامل مردمی در حکمرانی است که حاکی از نقش مستقل و اثرگذار رسانه در حکمرانی است. اگرچه به علت ساختارهای موجود در ایران، توانایی رسانه‌های رسمی برای ابزار مردمی بودن کم است اما در عین‌حال توان آن در پاسخگو نمودن مسئولین بالاست.

از طرفی توانمندشدن مردم در کلیت حکمرانی توسط رسانه، خصوصاً توسط رسانه‌های غیررسمی امکان‌پذیر است. در نهایت اینکه نقش نظارتی و همیشگی رسانه در پایش محیطی و نظارت اجتماعی، خصوصا درباره مسائل شهری است و انجام این مأموریت برای رسانه محلی سهل الوصول‌تر و اساسی‌تر است.

ناگزیرم سخن کوتاه کنم تا در حوصلۀ خواننده بگنجد. سعی کردم چکیدۀ نتایج پژوهش‌های دانشگاهی در خصوص نقش رسانه در حکمرانی محلی را برگزینم و از مفاهیم نظری برسم به مصادیق عینی از رابطۀ رسانه و حکمرانی محلی قطب اقتصادی ایران یعنی شهرستان پارس‌آباد. فرماندار به‌عنوان تولیت حکمرانی محلی شهرستان هیچ نقشی برای رسانه در حکمرانی محلی قائل نیستند به‌طوری‌که جلساتشان را یا بدون حضور اصحاب رسانه برگزار می‌کنند یا با حضور رسانه‌چی‌هایی که به‌جای ایفای نقش مسئولیت اجتماعی خود، در نقش پروپاگاندای حکمرانی محلی برای مطلوب جلوه دادن حکمرانی نامطلوب ظاهر می‌شوند و طبیعتاً نزد جناب حکمران هم مأجورند.

هر تک‌تک شهروندان می‌توانند با فاکتورهای خیلی ساده‌تری به این نتیجه‌گیری برسند. مثلا می‌توان از آقای فرماندار پرسید ملاک شما برای این انتخاب خبرنگارهای مشخص برای ارائۀ گزارش در جلسات(به ویژه در جلسات شورای اداری) به شهروندان چیست؟ بااین‌که آقای فرماندار هر پاسخی که به این پرسش بدهد صرف‌نظر از این‌که قاطبۀ شهروندان را قانع نخواهد کرد؛ ممکن است جناب فرماندار بتواند با سیاست‌های زبانی و استعاره‌های گفتمانی از محکومیت اجتماعی قسر در بروند؛ اما هرگز نمی‌توانند از تلۀ این پرسش قسر در بروند که چرا آن خبرنگاران برگزیده‌تان نه از شما انتقادی کرده‌اند و نه شما را در چالشی کشیده‌اند بلکه فقط در تعریف و تمجید عملکرد شما سخن گفته‌اند؟ آیا شما هیچ عملکرد در خور نقد جدی نداشته‌اید؟ اگر این‌گونه است پس شهرمان قاعدتاً باید گلستان بوده باشد.

امیدواریم اصحاب واقعی رسانه در جهت ایفای نقش اجتماعی-رسانه‌ای خود و با ابزار رسانه، جناب فرماندار محترم را در در معرض پرسش‌های جدی و غیر قابل گریزی قرارداده و پاسخگو خواهد کرد تا فرماندار شهر به حکمرانی مطلوب مردنی تن در دهند.

پارس آباد مغان جمشید کریمی خبرنگار پایگاه خبری، تحلیلی قارتال